29 januari 2020 Nummer 1 Mantelzorg wordt zelden minder, eerder meer en meer. Soms komt het eigen leven van de mantelzorger lange tijijd in de pauzestand te staan. Met als gevolg gemiste kansen, maar ook niet te missen mooie momenten. Even blijijven logeren werd jaren mantelzorgen Stadskrant 7 Mantelzorg Het leek zo’n goed plan. Moeder naar Den Haag halen en een woning voor haar kopen om de hoek. Ze zou er zelfstandig kunnen wonen met haar zoon dichtbijij. Het pakte anders uit. ‘Al snel zat ze meer bijij mijij dan in haar eigen huis. Ze kon er niet wennen en was bang. Komt door de verhuizing, dacht ik. Maar na een tijijd durfde ze er niet meer te slapen. Ik woon alleen en heb ruimte genoeg, dus ze kon best even blijijven logeren. Tijijdelijijk, dacht ik.’ ‘Frans van Hilten (45) is adviseur online communicatie en freelance kunstjournalist. Toen hijij en zijijn broer defifinitief het huis uit waren, besloten hun ouders te verhuizen van Den Haag naar de landelijijke Achterhoek. ‘Ze hadden het er goed samen, totdat mijijn vader ziek werd en overleed. Daarna werd het er erg eenzaam. Temeer ook omdat mijijn moeder geen auto rijijdt. Ze kwam het dorp niet uit.’ Terugkeer naar Den Haag Terugkeer naar Den Haag was de oplossing. Ze kent de stad goed en er woonden nog bekenden van vroeger. In 2010 was het zover. Frans en zijijn broer deden er alles aan om het nieuwe huis naar haar wens te maken. Toch heeft ze zich de plek nooit eigen kunnen maken. Ze leunde steeds sterker op Frans en deed weinig zonder hem. Waardering uit de webwinkel De gemeente Den Haag heeft grote waardering voor al die duizenden mantelzor gers die zich belangeloos inzetten voor hun naaste. Mantelzorgers krijijgen daarom per jaar een tegoed van 100 credits. Hiervoor kunnen ze een of meedere cadeaus bestellen in de webwinkel van Den Haag Mantelzorg. Ga naar www.denhaagmantelzorg.nl en klik op waardering. Wilt u ook uw verhaal vertellen? Elke maand vertelt een mantelzorger in de Stads krant zijijn of haar verhaal. Wilt u uw ervaringen ook delen? Stuur een email naar denhaagmantelzorg@ denhaag.nl. Meer informatie? denhaagmantelzorg.nl Elke andere oplossing had haar diep ongelukkig gemaakt. Frans van Hilten. ‘Ik probeer vooral leuke dingen te doen.’ henriëëtte guest tegelijijkertijijd is er ook een gemis. Ik mis vooral de vrouw die ze vroeger was, toen we nog veel samen deden en lange gesprekken hadden. Op het laatst was ik meer mantel- zorger dan zoon. Nu zorg ik nog steeds, maar niet meer 24 uur per etmaal. Ik probeer in De Lozerhof vooral leuke dingen te doen. Wandelen met de rolstoel of ik neem een taartje van Kelder mee, dat is zowat het enige wat ze nog lust.’ Kunst om mee te bewegen ‘Hoe ik terugkijijk op de afgelopen jaren? Ik heb kansen gemist, was er vaak niet voor vrienden en heb mijijn werk soms verwaarloosd. Tijijdenlang kon ik nauwelijijks reizen. Maar daar staan dierbare momen- ten tegenover, zoals herinneringen aan de vele voorstellingen en tentoonstellingen die we samen bezochten. Had het anders gekund? Voor mijijn gevoel niet. Mantelzorg komt ongevraagd op je pad, zoals zoveel dingen. De kunst is om mee te bewegen en er iets van te maken.’ privééleven bleef op den duur weinig over. Maar haar de deur uitzetten? Nee, voor mijijn gevoel kon het niet anders. Mijijn broer woont en werkt in Zutphen. Ik ben de enige mantelzorger in de buurt. Mamma is bovendien kwetsbaar door alles wat ze heeft mee- gemaakt. Ik gun haar een fifijne ouwe dag. Elke andere oplossing had haar diep ongelukkig gemaakt.’ ‘s Nachts spoken Zo verstreken er jaren, totdat moeder in 2018 een beroerte kreeg en totaal van de kaart raakte. Een geriater constateerde beginnende dementie. ‘Dat kon ik wel beamen. Ze was allang niet meer de scherpe vrouw van vroeger. Dat had ze zelf ook door: ‘Die rotkop van mijij doet het niet meer,’ zei ze dan, bang voor alles wat haar nog te wachten stond.’ ‘Echt zwaar werd het, toen ze ‘snachts begon te spoken en mijij wakker maakte. Soms meerdere keren achter elkaar. Dan stond ik dag nog moest beginnen. Mijijn broer zei dat het zo echt niet langer kon en dat vond ik ook. Maar wat dan wel? Mamma accepteerde absoluut geen hulp van buiten.’ Fatale val En dan verandert alles in de nacht van 3 op 4 december 2019. Moeder struikelt en breekt een heup. Het was de laatste nacht bijij haar zoon. Met spoed naar het ziekenhuis voor een operatie. Negen dagen later is ze bewoner van verzorgingshuis De Lozerhof in Escamp. ‘Heel fifijn dat er zo snel een plek beschikbaar was om te revalideren. De Lozerhof is gespecialiseerd in zorg voor ouderen met dementie. We hebben goede hoop dat ze zich daar op haar plek gaat voelen. Ze is 79 en echt toe aan een verzorgingshuis. Ze kan het goed vinden met de verpleging, de ‘zusters’ zoals de bewoners zeggen. Ik heb er ver- trouwen in.’ ‘Langzaam ben ik mijijn eigen huis aan het terugveroveren. Overal liggen nog moeders spullen. Het voelt als een bevrijijding, maar ‘Vrienden zeiden: je moet asser- tiever zijijn en dit niet accepteren. Ze hadden een punt, van mijijn moe en met koppijijn op, terwijijl de